Temat leków nasennych zwykle budzi uwagę i emocje wśród osób z bezsennością. Część z nich uważa, że jest to jedyny ratunek w przypadku problemów ze snem, a część nie wyobraża sobie, żeby mogła je przyjmować.
Co warto wiedzieć o lekach stosowanych w leczeniu bezsenności?
- Leki nasenne nie są zalecane jako pierwszoplanowa (główna) metoda leczenia bezsenności. Działają one na objawy bezsenności, ale nie na jej przyczyny. Ich stosowanie zawsze powinno być połączone z wprowadzeniem prawidłowych nawyków dotyczących snu.
- Lekami działającymi typowo nasennie są leki typu zolpidem, zopiklon, zaleplon. Skracają one czas zasypiania oraz czas przebudzeń w nocy. Różnią się one m. in. czasem działania. Są to leki nowszej generacji, mają mniej działań niepożądanych, jednak również mają potencjał uzależniający. Dlatego nie powinny być one stosowane codziennie dłużej niż 3 tygodnie.
- W przypadku krótkotrwałej bezsenności przyjęcie leku nasennego może być pomocne. Jeśli jednak ktoś zaczyna nawykowo stosować takie leki jako jedyny sposób na trudności w zaśnięciu, będzie mu trudno powrócić do naturalnego snu. Sen może się wręcz pogorszyć przy próbie ostawienia leków.
- Lek nasenny powinien być przyjmowany zawsze po uprzedniej próbie samodzielnego zaśnięcia, w połączeniu z metodą kontroli bodźców (omówioną na sesji 3). Zmniejsza to ryzyko uzależnienia.
- W leczeniu bezsenności mogą być też stosowane leki z innej grupy niż leki typowo nasenne. Na przykład, niektóre leki z grupy przeciwdepresyjnych, stosowane w małej dawce (znacznie mniejszej niż w przypadku leczenia depresji) powodują senność, co ułatwia zaśnięcie. Leki tego typu przyjmowane są na ok. 1,5 godziny przed planowaną godziną kładzenia się spać, a więc inaczej niż w przypadku leków typowo nasennych.
- Leki uspokajające (benzodiazepiny) nie powinny być stosowane w leczeniu bezsenności, ze względu silniejsze działanie (mogą działać jeszcze w ciągu dnia obniżając naszą sprawność psychoruchową) oraz duże ryzyko uzależnienia.
- Przewlekła bezsenność jest zaburzeniem, któremu często towarzyszą inne zaburzenia natury emocjonalnej, psychicznej. Dlatego, w przypadku utrzymujących się problemów ze snem, warto udać się do psychiatry. Taki specjalista będzie mógł pełniej ocenić nasz stan psychiczny i zalecić odpowiednie leczenie farmakologiczne – uwzględniające zarówno bezsenność, jak i ewentualne zaburzenia współwystępujące.
- Nigdy nie stosuj leków bez uprzedniej konsultacji ze specjalistą. Skuteczne leczenie wymaga najpierw postawienia diagnozy. Zaburzenia snu mogą mieć różne źródło, a nieodpowiednio dobrane leczenie będzie szkodliwe.
